قدما گفتهاند خَیرُ الکَلام ما قَلَّ و دَلَّ یعنی بهترین سخن آن است که کمتر باشد و راهنما باشد! یعنی خیلی کوتاه و سریع منظور را به شنونده یا خواننده منتقل نماید. البته در زبان فارسی هم چنین آموزههایی وجود دارد، یکی از شعرای بزرگ کشورمان میگوید: «کم گوی و گزیده گوی چون دُر! تا زَاندک تو جهان شود پر!» خود همین تک بیت مثال خوبی از تأثیر سخن کوتاه و مؤثر است. در مجموعه سترگ ادبیات فارسی چنین تکبیتهایی فراوانند.
امروزیها هم میگویند دنیای امروز دنیای پیام کوتاه است! حجم کتابها کم شده است، مقالهها جای خود را به کپشنها دادهاند، توییتهای 240 کاراکتری جای خطابههای سیاسی و اجتماعی و پیامکهای عاشقانه جای نامههای بلند و پر سوز و گداز را گرفتهاند. حالا آدمها دنبال متن کوتاهی میگردند که کاری کند طرف مقابل به روشنی بفهمد گوینده چه میگوید و چه میخواهد؟ و کم نیستند کسانی که برای این هدف «شعر» را انتخاب کنند!
شعرهایی مانند همان «کم گوی و گزیده گوی چون دُر! تا زَاندک تو جهان شود پر!» قرار نیست همیشه به تنهایی برای مخاطب ارسال شوند! گاهی نویسنده لازم دارد در میانه یا پایان یک متن بلند، یک بیت هم اضافه کند تا تأثیر بیشتر و عمیقتری بر روی خواننده بگذارد. مثلا در پایان یک نامه سراسر گلایه و هشدار بنویسد: «من آنچه شرط بلاغ است با تو میگویم/ تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال» حتی گاهی وکیلان هم در لایحهای که برای ارائه به قاضی مینویسند، یک یا چند بیت شعر مینویسند تا قاضی را تحت تأثیر قرار دهند! مثلا «بگذاشتند ما را در دیده آب حسرت / گریان چو در قیامت چشم گناهکاران» که به قاضی بفهماند تا این روز چقدر موکلش را معطل کردهاند و نگذاشتند به حقش برسد.
از تأثیر شعر در بیان حال عاشقان که اصلا نیازی به توضیح نیست و همه میدانند که شعر زبان مخصوص عاشقان است! اما مگر چند نفر آنقدر به مجموعه اشعار شاعران تسلط دارند که در هر لحظه اراده کردند یک یا چند بیت مناسب برای بیان حال دل خود از حافظهشان پیدا و انتخاب کنند؟ اینجاست که جابر انصاریفرد و حامد نوحهخوان دست به دست هم دادند و دو کتاب کم حجم اما پر مغز بر پایه اصل قلّ و دلّ برای شما آماده کردهاند با عنوان «اشعار کاربردی»
اشعار کاربردی دو جلد دارد یک جلد آن اشعار کاربردی عاشقانه و جلد دیگران آن اشعار کاربردی اجتماعی است. هر دو کتاب قالب یکسانی دارند. در یک صفحه حال دل و آن پیام مورد نظر بیان شده و در صفحه مقابل یک یا دو بیت شعر که آن منظور را منتقل میکند.
در اشعار کاربردی عاشقانه تمام حالات و احوالاتی یک عاشق ممکن است گرفتار شود، از شادی و غم، از هجران و وصال تا شکست و ناکامی و خداحافظی همه را میتوانید پیدا کنید. حتی جوابی که معشوق میتواند به عاشق بدهد یا سخنی دیگران میتوانند راجع به آن عاشق بگویند هم در این کتاب پیش بینی شده است.
در اشعار کاربردی اجتماعی انواع پند و اندرزهای اخلاقی و اشعار مناسب تشکر و شکایت گرد آمدهاند. حتی ممکن است شما برای یک بیت از اشعار این کتاب، کاربردی غیر از آنچه انصاریفرد و نوحهخوان نوشتهاند پیدا کنید. مثلا آن را برای یک بیانیه سیاسی یا برای زینت بخشیدن به یک متن علمی و آموزشی. مناسب ببینید.